Edublog > Leren zichtbaar maken | Digitale transformatie > Weg met smartphones op school!

Weg met smartphones op school!

De discussie over smartphones in de klas is recentelijk weer opgewaaid. Twee weken geleden besteedde Arjan Lubach er nog aandacht aan en ook aan tafel bij Jinek waren voor- en tegenstanders. 'Weg met die smartphone in de klas' betoogde Lubach. CDA -Tweede Kamerlid René Peters pleitte eind november nog voor een verbod van de smartphoneZelfs onderwijsminister Dennis Wiersma sluit inmiddels niets meer uit. Maar is dit reëel?

Jaap Kraaijenhagen foto

Door: Jaap Kraaijenhagen

Expanding Visions

Smiling businesswoman showing blank smartphone screen over gray background. Wearing in blue shirt and glasses. Looking at camera.

Arjan Lubach behandelde het uitgebreid in zijn tv-show, de smartphones in de klas. Zijn argument 'Weg ermee'. CDA Tweede Kamerlid pleit zelfs voor een landelijk verbod. Wat is het juiste smartphone beleid voor dit groeiende probleem?

Ook Nieuwsuur meldde recentelijk dat de leerlingen continu worden afgeleid door een tsunami aan informatie op sociale media. Je zou maar een Tik Tok berichtje of een Snapchatje missen of een ander verslavend appje tijdens je les… Tieners kijken gemiddeld minstens vier uur per dag, buiten school, naar ‘een’ scherm, blijkt uit de leefstijlmonitor van het CBS en het RIVM, en dit neemt alleen maar toe. Zelf roepen ze soms trots dat ze wel 7 uur tot wel 14 uur per dag naar hun scherm turen.

 

GGZ instellingen constateren dat de mentale gezondheid van jongeren de laatste jaren is afgenomen. Corona heeft daar ongetwijfeld aan bijgedragen, laat staan dat excessief gebruik van de smartphone stress kan bevorderen en het sociale gedrag beïnvloedt.

Waarom is een smartphone zo verslavend?

Een smartphone is een slimme telefoon die verbonden is met internet. Hierdoor zijn de mogelijkheden erg uitgebreid. Naast bellen, chatten en e-mailen, kan je ook apps downloaden, gamen en series kijken. Maar wat maakt die smartphone zo verslavend?


Trillingen, geluiden, meldingen. Die prikkels maken het lastig je smartphone te negeren. Al die prikkels zorgen voor verhoogde hersenactiviteit. Bij een prettige prikkel wordt het beloningssysteem van je hersenen actiever. Daar wordt het geluksstofje dopamine, wat ons motiveert om over te gaan tot actie, afgegeven. Wanneer we een prikkel als ‘prettig’ herinneren, neemt de dopamine-afgifte toe. Dus niet de perse de inhoud van de prikkel, maar de gedachte eraan zorgt ervoor dat we grijpen naar onze telefoon. Lees er meer over bij NOS Lab; een leuk interactief artikel.

In Frankrijk en sommige deelstaten van Australië is er inmiddels een landelijk verbod op het gebruik van de telefoons op school. De leerlingen zijn daar meer gefocust, kunnen zich beter concentreren en er is meer sociale cohesie op school. De leerkrachten voelen zich eveneens veiliger. 


Kortom winst zou je zeggen... dus dan toch maar verbieden?

Sommige scholen zullen dit beamen en dit onderbouwen met feiten als een toename van sociaal gedrag, betere concentratie in de klas en minder afleiding. 'Leerlingen praten weer met elkaar in de pauze' wordt er hier en daar geroepen.

 

Henk Hagoort, de voorzitter van de VO raad, wil dat scholen met een eigen beleid komen. Er zijn namelijk ook voldoende scholen waarbij het apparaatje regelmatig wordt ingezet. De smartphone wordt doelbewust in de les ingezet, voor een quiz of een verrijking op een bepaald thema. Sommige leerkrachten zien de smartphone als een verlengstuk voor in de les en stimuleren het gebruik door de leerling als rechtvaardiging voor hun latere opleiding en hun toekomstige baan. Daarnaast pusht de school, via het LVS  ook zelf berichten naar de leerling m.b.t. huiswerk en roostering.

 

Op sommige scholen is de smartphone officieel in de klas niet toegestaan en hangt er een groot kleed met vakjes bij de deur, een zgn telefoontas. Aan het begin van de les stopt iedere leerling zijn offline telefoon in zo’n vakje. Maar de ene leraar is consequenter in het verbod dan de ander en dan gaat het alsnog mis en is het apparaatje weer onderwerp van discussie.

 

Telefoonbeleid is meestal terug te vinden in de schoolgids of via een apart protocol. 

Zomaar eentje uit de praktijk :

'Je mag op school je mobiele telefoon gebruiken. Maar houd je wel aan de volgende huisregels:

  • Tijdens de les moet de mobiele telefoon in de daarvoor bestemde telefoontas, tenzij de docent aangeeft dat de telefoon gebruikt mag worden.
  • Tijdens toetsen mag je telefoon niet in het lokaal aanwezig zijn.
  • Klasgenoten of medewerkers mogen geen last hebben van jouw mobiele telefoongebruik in school.
  • In pauzes mag je, als anderen daar geen last van hebben, via ‘oortjes’ naar muziek luisteren. In de les mag dit alleen als de docent daar toestemming voor heeft gegeven. Bij overtreding kan de telefoon of de geluidsdrager een of meerdere dagen tot 16.15 uur in beslag genomen worden. Daarnaast kan het zijn dat je ouders middels een mail geïnformeerd worden.'

 

Landelijk verbod?

Een landelijk verbod zoals het CDA roept, zal er wellicht niet van komen en draagt ook niet bij tot het doorvoeren van maatwerk. Daarentegen sluit inmiddels onderwijsminister Dennis Wiersma niets meer uit. 'Als blijkt dat er een grote roep is uit scholen voor een landelijk verbod, dan moeten wij natuurlijk daarvoor aan de bak', zegt Wiersma. 

 

Duidelijk beleid omtrent het gebruik van de smartphone op school en deze consequent naleven, zou vooralsnog op z’n plaats zijn. Heldere communicatie in samenwerking met ouders, leerkrachten en de leerling voorkomt discussies en tweespalt. Kennisnet publiceerde vorig jaar nog een artikel Leraar en leerling gebaat bij helder smartphonebeleid op school omtrent de smartphone en kwam met wat heldere tips.

 

Kortom over de smartphone is het laatste woord nog niet gesproken, nog even los van het gebruik thuis. Ouders geven immers het goede voorbeeld…

 

Wat vind jij? Laat het ons weten via onderstaand kopje 'Laat hier je vraag achter'.

Laat hier je vraag achter

Een keer samen van gedachten wisselen?

Maak een afspraak
Contact_Jaap_grijs

Ik help je graag verder

EV
Jaap Kraaijenhagen

Lees ook de andere edublog artikelen

Status quo bias ook in het onderwijs?
Verandermanagement status quo
  • Hoe je grip houdt op je IT-uitgaven
    Meerjarenbegroting Thematisch denken
  • IPON vraagt om positie van bestuur en directie
  • De route naar formatief handelen met een open leerplatform
  • Wat het onderwijs van Coolblue kan leren