Formatief evalueren wordt steeds belangrijker. Heeft het kans tot floreren nu een digitale leeromgeving bij de standaard hoort in het onderwijs?
Veel huidige schoolplannen zoomen in op de wens tot meer formatieve toetsing. Maar hoe kun je dit nu digitaal ondersteunen en hoe ga je er vervolgens mee aan de slag?
Door: Jaap Kraaijenhagen
Expanding Visions
Formatief evalueren wordt steeds belangrijker. Heeft het kans tot floreren nu een digitale leeromgeving bij de standaard hoort in het onderwijs?
Aan summatieve toetsen ontkomen we binnen het onderwijs (nog) niet, hoewel er wel een tendens is naar minder summatief en meer formatief. Summatieve toetsen worden afgenomen aan het einde van een periode of een opdracht. Ze zijn bedoeld om de prestatie te beoordelen en vinden plaats na het leren. Formatief toetsen - of formatief evalueren is een vorm van toetsen die plaatsvindt tijdens het leren en de leerling en de leerkracht inzicht biedt in het leerproces.
Bij formatief evalueren gaat het om doelgericht in plaats van toetsgericht onderwijs. Daarbij gaan leraar en leerlingen met elkaar in gesprek en geven ze samen het leren vorm. De leerling raakt meer betrokken bij zijn leerproces en kan meer eigenaarschap ontwikkelen. Formatief evalueren is een didactische aanpak waarbij de leraar met de leerlingen leerdoelen en succescriteria verheldert, achterhaalt waar de leerlingen staan ten opzichte van deze doelen en nagaat hoe zij de gewenste situatie bereiken. Er is daarbij sprake van een cyclisch proces van 5 fasen (Gulikers & Baartman, 2017), gericht op verder leren.
De cyclus van formatief evalueren bestaat uit 3 onderscheidende componenten:
Dit hele proces vraagt om een goede interactie tussen leerkracht en leerling en een intuïtief leerplatform dat zorg kan dragen voor de noodzakelijk digitale ondersteuning, waarin de verschillende fasen in het proces van formatief evalueren vastgelegd kunnen worden. Daarbij horen eisen en wensen met betrekking tot het werken met (vakoverstijgende) leerdoelen en vaardigheden, het toepassen van projectonderwijs en het gebruik van een portfolio. Daarnaast zijn er wellicht nog meer wensen te bedenken aan zo’n digitale leeromgeving. Hoe zit het met het arrangeren van digitale content, het (op afstand) volgen van de leerling (klassenmanagement) en kan ik wellicht filteren op wat wel en niet gewenst is?
Kortom genoeg om over na te denken bij de aanschaf van een digitale leeromgeving ter ondersteuning van formatief evalueren en andere zaken. Download hieronder het plan van aanpak voor de realisatie van een digitale leeromgeving.
Laat hier je vraag achter