Leren met IT en leerdoelgericht onderwijs

Leerdoelen zijn geen doel op zich

In veel schoolplannen zien we, aansluitend op de onderwijsvisie, het leerdoeldenken terug en de wens om er concreet mee aan de slag te gaan. 

Naast de verplichte eindtermen en kerndoelen (SLO doelen) stellen leerkrachten en secties, buiten de methode om, hun eigen (vakoverstijgende) leerdoelen op om zo meer aan te sluiten bij contextrijk onderwijs en de leerling beleving. De leerdoelen zijn daarbij geen doel op zich, maar een middel om bij de leerling motivatie te stimuleren, zelfstandig te werken en eigenaarschap te ontwikkelen. Volgens Hattie (2015) gaat het bij leerdoelen er met name om dat je formuleert wat er in de les geleerd moet worden. Voor leerling en leerkracht dienen daarbij de leerdoelen en bijbehorende succescriteria helder te zijn. Leerkrachten kunnen vervolgens, in dialoog met de leerling, differentiatie aanbrengen gerichte feedback geven. En ouders krijgen meer zicht op waar hun kind staat in zijn of haar onderwijsproces, mits dit met hen gedeeld wordt.

Aandacht voor adoptie

Het meer loslaten van de methode en het aan de slag gaan met leerdoelgericht onderwijs is een uitdaging die aan de voorkant extra tijd kost en een verandering met zich meebrengt in de wijze waarop de lessen georganiseerd worden. Het succes van een dergelijke verandering vraagt om aandacht voor adoptie en hoe je dit duurzaam dient te borgen. 

Leren met IT

Leerdoelgericht werken met IT vraagt om een digitaal leerplatform waarbinnen de leerling inzage heeft waar hij of zij staat met betrekking tot de gestelde leerdoelen en competenties. Met gerichte feedback en de mogelijkheid tot zelfreflectie zodat eigenaarschap gestimuleerd wordt. Ook voor de leerkracht is dit inzicht van belang, zodat hij aan de leerling gerichte feedback kan geven en samen de volgende stap richting het leerdoel kan bepalen. 

De bewijsvoering van de behaalde (vakoverstijgende) doelen en vaardigheden wordt vervolgens vastgelegd in een portfolio wat de leerling kan meenemen gedurende de schoolloopbaan. Tevens kan zo'n digitaal portfolio dienen als hulpmiddel in het driehoeksgesprek met leerling, leerkracht en ouder. De leerling zit daarbij achter het stuur en kan zelf laten zien waar hij of zij staat in het leerproces m.b.t. de gevraagde leerdoelen en vaardigheden. Een leerplatform kan daarnaast voor leidinggevenden en leerkrachten interessante data bevatten met betrekking tot het gebruik, lesinhoud en effectiviteit. En, indien nodig, kan op basis hiervan het lesaanbod aangepast worden.

Het gebruik van een leerplatform vraagt tevens, naast de technische randvoorwaarden, dat een ieder daarin wordt meegenomen. Dat betekent aandacht voor de borging van adoptie en er zorg voor dragen dat, ook na meerdere jaren, een dergelijk leerplatform nog steeds actief in de les gebruikt wordt. Lees meer over adoptie in het blogartikel: Waarom succesvolle adoptie de sleutel is voor leren met IT.